ساخت پاوپوینت با هوش مصنوعی
کم تر از 5 دقیقه با هوش مصنوعی کافه پاورپوینت ، پاورپوینت بسازید
برای شروع ساخت پاورپوینت کلیک کنید
شما در این مسیر هستید :خانه / محصولات / Powerpoint / دانلود پاورپوینت تئاتر درمانی و تاثیرات آن (کد16510)
سفارش انجام پاورپوینت - بهترین کیفیت - کم ترین هزینه - تحویل در چند ساعت 09164470871 ای دی e2proir
دانلود پاورپوینت تئاتر درمانی و تاثیرات آن (کد16510)
شناسه محصول و کد فایل : 16510
نوع فایل : Powerpoint پاورپوینت
قابل ویرایش تمامی اسلاید ها دارای اسلاید مستر برای ویرایش سریع و راحت تر
امکان باز کردن فایل در موبایل - لپ تاپ - کامپیوتر و ...
با یک خرید میتوانید بین 342000 پاورپینت ، 25 پاورپوینت را به مدت 7 روز دانلود کنید
هزینه فایل : 105000 : 54000 تومان
فایل های مشابه شاید از این ها هم خوشتان بیاید !!!!
توضیحات محصول دانلود پاورپوینت تئاتر درمانی و تاثیرات آن (کد16510)
دانلود پاورپوینت تئاتر درمانی و تاثیرات آن
دانلود پاورپوینت تئاتر درمانی و تاثیرات آن
نقش هنر در پيشگيري از اعتياد تئاتر درماني (سايكو درام )
عنوان های پاورپوینت تئاتر درمانی و تاثیرات آن ، نقش هنر در پيشگيري از اعتياد تئاتر درماني (سايكو درام )عبارتند از :
تئاتر درمانی و تاثیرات آن
مقدمه:
تعریف هنر:
دانلود پاورپوینت تئاتر درمانی و تاثیرات آن
نقش هنر در پيشگيري از اعتياد تئاتر درماني (سايكو درام )
هنر و درمان از طریق هنر:
تعریف تئاتر درمانی:
نگاهی به محدودة تئاتر درمانی
كاهش هیجانی (catharsis)
تئاتر درماني چيست ؟
تفاوت سوسیودرام و سایكودرام
تفاوت سایكودرام و دراماتراپی
ويژگيهاي تئاتر درماني
اركان تئاتر درماني
یاور:
انواع نقش‌های یاور
عملكردهای یاور
انتخاب فرد یاور
یاور دوبل یا مضاعف
عملكردهای یاور مضاعف
اساس كار تئاتر درماني
تكنيكهاي تئاتر درماني
اصول و موارد خطا در تئاتر درمانی:
شيوه هاي تئاتر درماني
روشهاي مختلف تئاتر درماني
6- روش آئینه مانند :
7- برون افكنی و پیش بینی در بارة آیندة بیمار
برخی از حیطه های کاربرد تئاتردرمانی به قرار زیرند:
جایگاه تئاتردرمانی در ایران
حکایت تئاتردرمانی در بیمارستان روانی سعادت‌آباد: این گروه 35 نفره
دلايل عدم استقبال تئاتر درماني در ايران
تکه ها و قسمت های اتفاقی از فایل تئاتر درمانی و تاثیرات آن ، نقش هنر در پيشگيري از اعتياد تئاتر درماني (سايكو درام )
نقش هنر در پيشگيري از اعتياد
تئاتر درماني (سايكو درام )
مقدمه:
تئاتر که نام ديگر آن سايکودرام ميباشد همان نقشي است که هر کدام از ما در زندگي روزمرهي خود داريم. يکي از ما، در نقش پدر، يکي در نقش مادر، يکي در نقش خواهر و ... و هر کدام در نقش خود و جاي خود ثابت ميمانيم تا مراحلي را طي کنيم و به رشدي بالاتر برسيم شايد محيط اطراف و گذر زمان ما را دچار تحولاتي کند اما همواره نقشهاي ما ثابتند و تنها مرگ است که ميتواند اين نقشها را تغيير دهد.
پسیكودرام (تئاتر درمانی) همیشه با نام دكتر مورنو همراه است . زیرا اوست كه به اثر درمانی درامها در روحیه تماشاگران و بازیگران پی برده و این روش درمانی گروهی را در بیماران روانی توجیه علمی نموده .
از قدیم می دانستند كه عمل به تكلم مقدم است، و تكلم عمل سمبولیك حركات است. بشر اولیه عادت داشته كه هیجانات و ناراحتیهای روانی خود را به صورت حركات نشان دهد و موضوع تكلم در سیرتكاملی موجود انسانی بعداً ظاهر شده .
دانلود پاورپوینت تئاتر درمانی و تاثیرات آن
نقش هنر در پيشگيري از اعتياد تئاتر درماني (سايكو درام )
هنر درمانی یکی از راه های درمان معضلات و مشکلات روحی و روانی است یکی از شاخه های هنردرمانی، بازی درمانی است که خود به شاخه های گوناگونی چون سایکودرام و درام درمانی تقسیم می شود، گروه درمانی را نخستین بار جوزف اچ پرات در ایالات متحده آمریکا از 1915 آغاز کرد. او نخستین شکل گروه درمانی را با هدف درمان پزشکی در بیماران مبتلا به سل به کار گرفت، کار او شباهت زیادی به گروه های خودیاری و گروه درمانی های رفتاری شناختی امروزی داشت که هدف آن ها کاهش استرس مشکل مشترک جسمی یا روان شناختی اعضای گروه است
در اوایل دهه 1930 لوئیس و ندرا از گروه درمانی برای بازسازی خانواده اولیه به کار بردن مفاهیم روان کاوی در گروه درمانی و درمان تلفیقی استفاده کرد. ساموئل سلاوسون که حرفه اصلی او مهندسی مکانیک بود «انجمن روان درمانی گروهی آمریکا» را در 1948 بنیان گذاشت و بیشترین تاثیر را در رشد و توسعه گروه درمانی در آمریکا داشت.
مورنو نخستین کسی بود که در 1939 واژه گروه درمانی را معلوم کرد. از دهه چهرم سده قرن بیستم به بعد گروه درمانی به مثابه یکی از انواع روش های روان درمانی، توجه روانشناسان و روان پزشکان را به خود معطوف کرد. طی شش دهه مطالعه و تجربه روش های گروه درمانی در اشکال متنوعی توسعه پیدا کرد.
تعریف هنر:
هنر مفهوم وسیع و پر رمز و رازی دارد. جنبه‌ای از تعریف هنر، آسمانی و ذهنی است مانند احساسات و افكار خوب داشتن، عاشق بودن، مهر ورزیدن به زیبائی‌ها، لذت بردن از خدمت به دیگران، نوع دوستی و بخشیدن دیگران و...
اما جنبه ای از آن نیز عینی و قابل لمس است. مانند یك انجام خوب؛ مثلاً مهارت در ساختن چیزی، خلاقیت یافتن در امری، شعر خوبی نوشتن، صدای دلنوازی داشتن، نگاه زیبا كردن، حركت لطیف كردن، خوب راه رفتن، دلنشین بودن و توانایی در برقراری ارتباط. اما مهمتر آن كه از طریق زبان هنر می توان دیگران را درك كرد؛ البته دامنه هنر بسیار گسترده است و شامل انواع فعالیتهای شخصی میباشد. كه افراد می‌توانند از طریق آن با جهان رابطه برقرار سازند از جمله تئاتر درمانی.
هنر و درمان از طریق هنر:
هنردرمانی یعنی بیان عاطفه در هنر که در جهت رشد و خلاقیت درونی افراد و توانبخشی بیماران و معلولان ذهنی و جسمی، قدم های مناسبی برداشته است. درمان در هنردرمانی که شامل نمایش، موسیقی، نقاشی و... می شود شرایط مناسبی برای بروز و تشخیص مشکلات و درمان آنها فراهم می آورد. دالی می گوید: هنردرمانی راهی برای بیان احساسات مغشوش و به خوبی درک شده، از طریق هدایت آنها به وضوح و نظم است.
ارسطو تاثیر بازی را در روان، تماشاگر مورد جستجو قرار می دهد و عقیده بر آن دارد که تماشای نمایش باعث آرامش تماشاگر و کاسته شدن از بار غم و اندوه و عقده های روانی او می شود و این که تئاتر پالاینده است روح را تسکین می دهد.
به تعبیری می توان گفت زندگی بدل تئاتر و تئاتر بدل زندگی زیرا همه ما نقش بازی می کنیم هر کس نقش خود را بازی می کند و این نقش را خانواده و اجتماع به آنان می دهد و گاه از درون خود انسان شکل می گیرد، گاهی حتی می توان هریک از نقش های آدمی را به مثابه یکی از خصوصیات وی دانست و اگر چنین باشد لزوم ارتباط بسیار حائز اهمیت خواهد بود زیرا ارتباط بستری است که در آن خصوصیات افراد تحقق می پذیرد و عالی ترین شکل ارتباط نمایش(تئاتر) است.
تعریف تئاتر درمانی:
به نظر یالوم نمایش روانی، روش درمانی است كه در آن اعضاء به عمل و فعالیت اقدام می‌كنند. از طریق ایفای نقش و فعالیت در موقعیتی شبیه زندگی بیانی دیگر، از طریق نمایش روانی فرد به خودشناسی بهتر نایل می‌آید.
ناپیر و جرشنفلد نمایش روانی را روش عملی می‌داند كه برای آن قوانین نوشته شده قبلی وجود ندارد. در یك گروه نمایش روانی، به افراد داوطلبانه به بیان مشكلاتی می‌پردازند كه درصدد رفع آنها هستند.
دانلود پاورپوینت تئاتر درمانی و تاثیرات آن
نقش هنر در پيشگيري از اعتياد تئاتر درماني (سايكو درام )
به عقیده اولسن نمایش روانی عبارت از ایفای نقش در مشاوره و روان درمانی میباشد. ایفای نقش خصوصاً در كسانی كه قادر به ایجاد رابطه كلامی نیستند از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
تئاتر درمانی روشی است كه برای درمان برخی بیماریهایی روانی كه در آن، بیمار نقشی را باز می‌كند كه با آنچه او را آزار می‌دهد، رابطه دارد. تئاتر درمانی فن درمانگری براساس به نمایش درآوردن صحنه‌هایی در یك موضوع معین توسط گروهی از افراد است كه اختلالهای روانی مشابه دارند.
نگاهی به محدودة تئاتر درمانی
تئاتر درمانی مكتب فكری مستقلی نیست؛ بلكه مجموعه‌ای از اصول و روش‌هاست كه كامل كنندة رویكرد چند وجهی روان درمانی یا رشد و توسعة فردی است. تئاتر درمانی در موقعیتهای غیر بالینی نیز كاربرد دارد. چنانچه اجرای نقش در تعلیم و تربیت، مشاغل و صنعت و در برنامه های پرورش روحی یا اصلاح ساختار جامعه و حتی پیدا كردن راه حل مسله یا فقط برای تفریح در زندگی روزمره مناسب است. هر چند كه تئاتر درمانی بیشترین اثر را در موقعیتهای گروهی (گروه درمانی) دارد اما با انطباق روشهای آن در فرایندهای درمانی تحلیل خانواده، زوج درمانی و حتی درمان انفرادی نیز به كار می‌آید.
فراتر از روشها، اصول تئاتر درمانی عمق بیشتری به درك پدیدة فردیت و روان شناسی اجتماعی می بخشد. روشهای تئاتر درمانی بسیاری از رویكردها همچون رفتاری، شناختی، خانواده درمانی، درمان با رویكرد گشتالتی و سایر موارد نفوذ كرده است. تئاتر درمانی و روان كاوی در اروپا و جنوب امریكا بیش از ایالات متحده وحدت پیدا كرده اند، اما در دهة گذشته درك تاثیر متقابل روشهای تجربی و روان كاوی افزایش قابل توجهی پیدا كرده است.
كاهش هیجانی (catharsis)
كلمه كاتارسیس توسط ارسطو ابداع شده وی این واژه را برای بیان و اثر مخصوصی كه درامهای یونانی مشعل هركول و آشیل برروی تماشاچیان داشت بكار برد . ارسطو تذكر داد كه درام به وسیله تاثیر هنری خود یك اثر تسكینی برروی احساسات دلباختگی و خودخوداهی دارد و تماشاچیان را صفا می بخشد.
از وقتیكه در تئاتر وین در سال 1919 پسیكودرام شروع شد مفهوم كاتارسیس تغییرات و تحولات زیادی پیدا كرد. تغییر از این نظر بود كه كاتارسیس از درام نوشته شده و تهیه شده جدا و به طرف درام خودبخودی كه پسیكودرام نام دارد گرایید و اثر آن بجای آن كه روی تماشاچیان باشد متوجه بازیگران شد.
در مقایسه ای كه مورنو تحت عنوان تئاتر خود بخودی سال 1923 به طبع رسانید كاتارسیس را اینطور تعریف كرد : «اثر بهبودی و شفابخش دارد نه برروی تماشاچیان بلكه اثر شفابخش روی بازیگر و اجرا كننده دارد كه در عین حال كه آن را می سازد خود را از آن آزاد می نماید.»
نظریه پسیكودراماتیك كاهش هیجانی از دو راه پیدا شد :
1- یكی از این راهها درامهای یونانی بود كه طی قرون متمادی به درام معمولی تبدیل شده .2- راه دیگر طرق مذهبی متداول در شرق و خاورمیانه بود.
تئاتر درماني چيست ؟
در اوایل قرن 20 دکتر مورنو اساس نظریه سایکودرام یا تئاتردرمانی را در وین بنیان گذاشت. او در سال 1921 سایکو درام را (علم کشف حقیقت) نامید و موضوع آن را چنین تعریف کرد: تئاتر درمانی نوعی کاوش علمی جهت دریافت حقیقت از طریق شیوه های نمایشی است.
در تئاتردرمانی به فرد کمک می شود تا با تجسم و بازی کردن یک مسئله به جای فقط صحبت کردن در مورد آن (روان درمانی مرسوم) مسئله را بازنگری کرده، برای آن راه حل مناسب را پیدا کند. تئاتر درمانی تحلیل شناختی را ابعاد تجربی و کنشی پیوند می دهد در عمل-پیاده کردن تعامل بین فردی در یک مسئله درگیر کردن جسم و ذهن به این که رویدادی در حال وقوع در زمان اکنون است.
دانلود پاورپوینت تئاتر درمانی و تاثیرات آن
نقش هنر در پيشگيري از اعتياد تئاتر درماني (سايكو درام )
نظرات و احساس هایی را به سطح آگاهی فرد منتقل می کند که فقط در حالت گفت و گو در مورد آن مسئله انکان پذیر نیست. وجوه غیرکلامی نه فقط در کم و کیف رابطه اثر دارند بلکه سرنخ هایی از انگیزش های نهفته درونی هستند مثلاً بروز رفتارهایی با شدت عصبانیت بیشتر یا حالت های ترس آشکارتر سبب آگاهی به هیجان هایی می شود که ممکن است در فرد نهفته و فروخورده شده باشند. رویکردهای عملی به خصوص در درمان نه فقط برای بیمارانی که دارای ظرفیت محدود شده فعالیت ذهنی و توصیف کلامی هستند (مانند کودکان و افراد مبتلا به جنون، بزهکاران و غیره...) مفید است، بلکه برای کسانی که تجارب ناگوار خویشتن را با مکانیسم منطقی سازی کتمان می کنند نیز سازنده و موثر است یکی از امتیازهای تئاتردرمانی (تبدیل تمایل برون ریزی فرد به مجرای سازنده ی درون پردازی است.)
تفاوت سوسیودرام و سایكودرام
سوسیودرام روشی كه درآن به بازگشایی مشكل گروهی از افراد می‌پردازند و «نقش» با «رابطه نقش» آفرینی اهمیت دارد. مورنو در نوشته‌های خود بدین صورت به آن اشاره كرده است. «مردمانی از نژادهای متفاوت، با شیوه‌های متفاوت زندگی در گرد هم آیی تلاش می‌كرده‌اند كه اختلافات خود را حل و فصل كنند.» برخی دیگر از مثال های آن عبارتند از:
- گروهی از پرستاران كه در همایشی سعی می‌كنند كه درباره احساس خود به بیمار مبتلا به ایدز آشنایی بیشتری كسب كنند
- جوانان پسر و دختر كه در همایشی با انتظارات متفاوت از قرار ملاقات‌ها و نگرش‌های متفاوت درباره روابط جنسی آشنا می‌شوند.
سایكودرام یا تئاتر درمانی در مقایسه با سوسیودرام مستقیماً به ویژگی‌های شخصی یك فرد مشخص و ارائه جنبه هایی از زندگی او می‌پردازد. علاوه بر این نقش او را در روابط بین فردی، مثلاً او را نه فقط در مقام مادر یا همسر بلكه در مقام مادر یا همسر آن كودك یا همسر خاص با ویژگی‌های مشخص، به حضار نشان می‌دهد. لذا سایكودرام تمركز بر فردیت و موقعیت افراد دارد و شخص اول محور اصلی است. تئاتر این چنین بر جنبه های زندگی شخص اول در زمان‌های گذشته، حال و آینده متمركز است. معمولاً سایكودرام در جهت جنبه‌های عمیق عاطفی- هیجانی- حركت می‌كند.
ممكن است سوسیودرام به منزله مرحله گرم كردن سایكودرام استفاده شود. ولی ممكن است از نظر اخلاقی كار درستی نباشد كه این روش را بدون رضایت افراد گروه انجام دهیم. بنابراین در بیشتر موقعیت‌هایی كه سوسیودرام اجرا می‌شود كارگردان باید مراقب باشد كه زندگی خصوصی افراد بدون اجازه مستقیم‌شان در معرض نگاه عموم قرار نگیرد.
تفاوت سایكودرام و دراماتراپی
1- شخص سایكودرام آموزش خود را از روان درمانی شروع كرده، پس از كسب تجربه و علم كافی با روشهای مورنو ادامه می دهد. بسیاری از روان درمانگر‌های موفق سایكودرام را در تلفیق با سایر روشهای روان درمانی به كار می‌گیرند. برخی از این افراد سایكودرام را در موقعیتهای غیر بالینی (غیر مرضی) همچون تعلیم و تربیت و مشاوره شغلی نیز به كار می‌گیرند. دراماتراپیست‌ها معمولاً اول در تئاتر حرفه‌ای می‌شوند و پس در حوزه دراماتراپی و روان درمانی آموزش می‌بیند.
ويژگيهاي تئاتر درماني
1- هنر تئاتر باعث برون ریزی خلاقیت و خودجوشی می شود.
2- تئاتر فضایی است که در آن تصاویر درونی، تجسم پیدا می کنند و به شکل عینی نمودمی یابند.
3- در تئاتر همه چیز ممکن است و همین امکانات فراواقع به شخصیت محوری اجازه می دهد که چیزهایی را تجربه کند که در زندگی واقعی هرگز تجربه نکرده است و به این ترتیب واقعیات جدیدی را بیافریند.
4- تئاتر ورای زبان حرکت می کند، زبان تئاتر، زبان عمل و احساس است و موقعیتی را برای فرد می آفریند که هم بازیگر و هم تماشاگر باشد و به این ترتیب خود مشاهده گر را تقویت می کند.
5- تئاتر-تماشاگر را به ارتباط، همدلی و همذات پنداری وامی دارد.
6- و بالاخره تئاتر باعث درگیری شخصیت محوری با موقعیت و درک فضا و نمادها می شود و با این عمل، نیمکره راست مغز تحریک می شود. تحریک این نیمکره باعث افزایش آگاهی فضایی و حافظه عاطفی می شود. به این ترتیب در صحنه تئاتردرمانی شخص می تواند به هرچه که می خواهد بدل شود و به قول مورنو «تئاتردرمانی، شرح زیبایی شناسانه آزادی است.»
اركان تئاتر درماني
پروتاگونیست یا (شخص اول): به کسی گفته می شود که در تئاتر درمانی، نقش اصلی را دارد، این فرد ممکن است درمانجو، دانشجو، کارآموز، عضو گروه یا هرفرد دیگری باشد، به طور کلی هر فردی که موقعیت هایی از زندگی خود را به نمایش می گذارد شخص اول یا پروتاگونیست نام دارد.
کارگردان: به کسی می گویند که شخص اول را در استفاده از روشهای تئاتردرمانی و به منظور بازنگری مسئله اش هدایت می کند. این فرد می تواند رهبر گروه، درمانگر، معلم یا مشاور باشد. حتی گاهی کارگردانی تئاتردرمانی را یکی از اعضای گروه به عهده می گیرد.
یاور:
فردی است که در کنار شخص اول و کارگردان ایفای نقش می کند. این فرد در زندگی شخص اول نشانگر افرادی مانند همسر، کارفرما یا بخش دیگری از موجودیت خود شخص است.
« من یاور» یا «ایگوكمكی» یا «فرد یاور» كه مختصراً یاور نیز نامیده می‌شود، در تئاتر درمانی به فرد یا افرادی می‌گویند كه در جریان نمایش به شخص اول، برای بازنگری به مسئله اش، یاری می‌رسانند.
انواع نقش‌های یاور
ایفای نقش شخصی مهم در زندگی شخص اول و گاهی بیان فضای اجتماعی او به عهدة فرد یاور است. مثلاً افرادی ماند همسر، پسر، كارفرما، دوست یا درمانگر و غیره. هنگامی كه خصوصیات فردی این شخص مغایر و نقطة مقابل شخصی اول باشد، «آنتاگونیست» نیز نامیده می‌شود.
مضاعف سازی: كه در آن یاور نقش بدل شخص اول را به عهده می‌گیرد، یكی دیگر از انواع نقش‌های یاور است. در این نقش، فرد یاور به منزلة «مضاعف» و «تصویر» یا «سایه» شخص اول، احساس درونی را روشن‌تر بیان می‌كند.
نقش شخص ثالث و غریبه: (پلیس، آموزگار، درمانجو) نیز به عهده یاور است. در این نقش، فرد خاصی كه با شخصی اول آشنایی و نزد یكی داشته باشد، مطرح نیست.
همچنین نقش‌های الهام گرفته شده از تخیلات فردی را نیز یاور ایفا می‌كند برای مثال، نقش خدا، قانون، پری رویایی، پدر ایده آل كه شخص اول هیچ وقت او را ندیده یا الهه نجاتی كه او را از خطر می‌رهاند.
عملكردهای یاور
یاور با به كار بردن كلمات «اكنون و اینجا» این تصور را در شخص اول تقویت می‌كند، كه واقعه در زمان حال و در همان مكان در شرف وقوع است. بنابراین، عملكردهای یاور برای هر چه بیشتر درگیر كردن شخص اول در نمایش در حال اجراست. انعكاس این اعمال سبب می‌شود كه تعارض‌های پایه ای و احساسات سركوب شده، سریع و كامل آشكار شوند.
انتخاب فرد یاور
معمولاً نقش فرد یاور را یكی از اعضای گروه یا فردی حرفه ای (دوره دیده) ایفا می‌كند. در مؤسساتی كه تئاتر درمانی روش اصلی درمان است، یاور حرفه‌ای و تعلیم دیده نیز جزء كار درمانی است. چنین فردی می تواند یك كارآموز كارگردانی تئاتر درمانی، پرستار، كمك درمانگر یا حتی یكی از كاركنان مؤسسه باشد كه در روشهای تئاتر درمانی نیز تجربه‌هایی داشته باشد.
قدرت یك یاور حرفه ای برای ایفا نقش‌های كلیدی به توانایی او در آماده سازی و گرم كردن خود برای ایفای آن نقش مربوط است. یاوری كه بتواند نقش‌های متنوعی را ایفا كند و احساسات خود با، وضوح نشان دهد در شكل گرفتن و جوشش تئاتر درمانی بسیار مؤثر است.
یاور دوبل یا مضاعف
در روش مضاعف كه گاهی «جایگزین ایگو» نیز نامیده می‌شود، فرد یاور در نقش بخشی از موجودیت درونی شخص اول قرار می‌گیرد. از آن جا، كه برون‌ریزی عواطف عمیق شخص اول یكی از اهداف اساسی به كارگیری روش های تئاتر درمانی و استفاده از مضاعف مؤثرترین راه در بیرون كشیدن این عواطف است، این روش به منزله «قلب تئاتر درمانی» نیز شناخته شده است.
عملكردهای یاور مضاعف
نخستین هدف یاور مضاعف، تحریك شخص اول به برون ریزی تجربیات عمیق روانی است. دومین هدف آن ایجاد رابطه حمایتی با شخص اول است شخص اول با این حمایت، قادر می‌شود بیشتر خطر كند و در ارتباط كلامی و غیر كلامی كامل تر درگیر شود. سومین هدف یاور مضاعف، القای راهنمایی و توجیه‌های مؤثرتر به شخص اول است. اگر یاوری كه نقش مضاعف را ایفا می‌كند، بین خود و شخص اول ارتباط مناسب ایجاد كند، شخص اول جملاتی را كه یاور مضاعف به منزلة بخشی از موجودیت او می‌گوید بهتر و راحت‌تر می‌پذیرد.
اساس كار تئاتر درماني
مرحله اول تئاتردرمانی مانند تمام درمان های گروهی مرحله گرم کردن یا warm up هست که در این مرحله شخص اول برای حضور در صحنه آماده می شود. هدف از این مرحله ایجاد احساس امنیت و اعتماد بین شخص اول و اعضای گروه، ایجاد چتری حمایتی که فضای نمایشی را شکل می دهد و حرکت به سمت خطر کردن و خلاقیت است و در این مرحله باید رهبر یا کارگردان گروه درباره اهداف، روشها، زمان و ابعاد توضیح دهد و خودش را معرفی کند برخلاف گرم کردن در تئاتر رایج، در تئاتردرمانی متنی برای تمرین وجود ندارد. کارگردان بعد از معرفی خودش باید زمینه ای فراهم کند که اعضا با هم ارتباط برقرار کنند و انسجام گروهی را افزایش دهد باید معارفه ای بین اعضا صورت گیرد.
در کل در مرحله آماده سازی به کارهای زیر می پردازند:
1- آماده سازی کارگردان و درمانگر
2- ایجاد انسجام گروهی
3- توسعه هم نوایی گروهی
4- پیدا کردن شخص اول
5- حرکت دادن شخص اول به صحنه.
مرحله دوم تئاتردرمانی اجرای تئاتر یعنی شخص اول انتخاب شده، افراد به هم اعتماد کردند و شخص اول یاور خودش را انتخاب کرده یا یکی از اعضا برای یاور بودن داوطلب شده، حال باید فعالیت هایی را انجام داده که اجزای پنهان مسئله شخص اول را روشن کند.
حال برای اینکه شخص اول حالت های هیجانی خودش را بازسازی کند تکنیک هایی وجود دارد و به آن تخلیه هیجانی و بروز احساسات کاتارسیس یا پالایش روانی می گویند.
تكنيكهاي تئاتر درماني
1- تکنیک صندلی خالی: در این تکنیک شخص اصلی در برابر یک صندلی خالی قرار می گیرد. صندلی خالی می تواند نمادی از یک فرد مهم یا کسی باشد که برای شخص اصلی ایجاد مشکل کرده، در واقع کارگردان به شخص اول می گوید کسی را در اینجا تصور کن که خودت به او تمایل داری. این تکنیک به فرد کمک زیادی می کند چرا که می تواند در ذهنش موقعیتی را تجسم بخشد که در واقعیت امکان پذیر نیست.
2- تکنیک دوم مضاعف سازی: یکی از افراد یاور بدل شخص اصلی می شود و نقش او را به عهده می گیرد. به این ترتیب شخص اول عواطف، هیجانات و مسایل و مشکلات خود را از نگاه یک فرد نظاره گر بگوید.
3- پری رویایی نام دیگر تکنیک ها: در این تکنیک فرد داور را به سمت ما دراز می کند.
در این تکنیک شخصیت های اصلی موقعیتی می یابد که طی آن مجبور به مواجه با امیال و آرزوهای واقعی اش می شود.
4- پلیس مخفی: در این تکنیک درمانگر از یکی از افراد یاور می خواهد که نقش پلیس یا مامور مخفی را در زندگی شخصی بازی کند. به این ترتیب که در لحظه ای او را غافل گیر می کند و از او بخواهد که بزرگترین گناهش را اعتراف کند. این تکنیک در درمان افسردگی و اضطراب نقش مهمی دارد. این تکنیک ریشه در اضطراب و احساس گناه را برای فرد پدید می آورد.
5- اتاق تاریک: در این تکنیک شخص اصلی رو به دیوار پشت به افراد دیگر می ایستد و یا در اتاق دیگر در تاریکی می نشیند. درمانگر از سایر افراد گروه می خواهد که با صدای بلند درباره شخص اصلی صحبت کنند و نظرات یا دیدگاه های خود را نسبت به او به زبان آورند. فرض بر اینکه شخص اصلی آنجا حضور ندارد و صحبت آنها را می شنود.
بنابراین در تئاتردرمانی افراد می توانند آزادانه درابره شخص اصلی صحبت کنند و نقاط ضعف و قوت او را برشمارند. این به شخص اصلی کمک می کند که بازتاب رفتار و شخصیت خود را بر دیگران شاهد باشند و عیب های خود رابهتر بشناسند.
6- پنج سال بعد: تصور آینده همیشه بسیاری از آرزوها، ترس ها و نگرانی های انسان را آشکار می سازد. در این تکنیک کارگردان از شخص اول می خواهد که پنج سال بعد خودش را مجسم کند و ببیند که در چه وضعیت جسمانی و روحی قرار دارد، مواجه با آینده همیشه یکی از شیوه های مهم درمان است.
7- یک دقیقه تک گویی: از وی خواسته می شود بالای میز برود و در آنجا به مدت یک دقیقه بطور بداهه سخن گوید. این تک گویی دغدغه ها، ترس ها، احساسات سرکوب شده و یا حتی منفی اخلاقی شخص اصلی را آشکار سازد.
8- عشق افسانه ای: درمانگر از یکی از افراد گروه می خواهد که عاشق بی چون و چرای شخص اصلی شود و همه ویژگی های مثبت و منفی شخصیت او را در جهت خیر وکمال ببیند و نتواند برای هر نقطه ضعف یا محدودیت شخص او شود، این تکنیک زمانی که اعضای گروه به اندازه کافی با هم آشنا و صمیمی شده باشند.
9- جادو: درمانگر به یاری جادو قادر است شخص اول را به یک شی بی جان بدل کند. شخص اول در قالب هر شی بی جانی که قرار می گیرد باید احساس خود را نسبت به زندگی بیان کند برای مثال درمانگر شخص اصلی را به سنگ، آفتاب، باد، باران، پرنده، ساعت، خودکار، زیرسیگاری، حلقه ازدواج و... تبدیل می کند و در هر موقعیت شخص اصلی باید به گونه ای راستین احساس خود را نسبت به زندگی و هستی خویش بیان کند.
10- حرکت بدن: در این تکنیک، درمانگر از شخص اصلی می خواهد که کلامی به زبان نیاورد، و احساس خود را نسبت به کلمات مختلفی که افراد گروه به زبان می آورند. صرفاً با حرکات بدنی و ایمای چهره آشکار سازد. این شیوه امکان رهایی عواطف و افکار را برای شخص اصلی فراهم می آورد. رهایی از قید زبان امکان مواجهه مستقیم با احساسات فرد را پدید می آورد و او را برای پذیرش درک خلاقانه تری از معانی آماده می سازد. این تکنیک همچنین حساسیت شخص اصلی را نسبت به بعضی از کلمات نشان می دهد.
اصول و موارد خطا در تئاتر درمانی:
هنگامی که روش های تئاتردرمانی بدون درنظر گفتن جنبه های نظری آن به کار روند کارگردان در معرض خطاهای نسبتاً شایع قرار می گیرد. موارد خطا را می توان پیشبینی و از لغزش در آن ها جلوگیری کرد. چنانچه کارگردان به فرد اجازه دهد که خود در ارتباط متقابل و بدون خشونت برای مواجه سازی در تئاتر درمانی شرکت کند تا حد زیادی از لغزش به موارد خطا پیشگیری می شود. اصول نظری مکتب «مراجع –محوری» در این موراد کارایی زیادی دارد همچنین کارگردان باید از اشکالاتی که در جریان گروه درمانی پیش می آید، آگاهی داشته باشد همچنین باید به انتخاب افراد برای شرکت در تئاتردرمانی و پیگیری پس از خاتمه درمان نیز توجه خاص داشت. تمایل به تاکید بر یک روش خاص، و ایده آل جلوه دادن بی مورد آن و توانایی کارگردان در تحمل موارد ابهام انگیز از دیگر موضوع عای بررسی شده در این فصل است.
شيوه هاي تئاتر درماني
تئاتر درمانی دارای روشهای متنوع است. این روشها در خدمت اهداف مختلفی به كار می‌آید كه فهرست وار به قرار زیرند.
برای از بین بردن احساسات ناخوشایند شخص اول روشهای مانند «خودگویی» «تئاتر یك نفره» «تشدید» «مجاورت» و استفاده از مبالغه در علائم غیر كلامی و همچنین مبالغه در ارتفاع، فاصله و محل قرار گرفتن فرد را می‌توان به كار گرفت.
با روشهای ضبط و پخش مجدد ویدیویی رفتار و با اجرای «نقش آینه‌وار» یا روش «در پشت سرت چه می‌گذرد» «انعكاسی افكار حضار»، «سرود جمعی» به صورت نجوا و تمرین‌های علائم غیر كلامی می‌توان به شخص اول كمك كرد تا نسبت به رفتار خویش بینش پیدا كند. حمایت با روشهای «ساختار من» همچنین مشاركت عاطفی و استفاده به جا وخردمندانه از تماس جسمی مانند در آغوش گرفتن و نگه‌داشتن صورت می گیرد. روش‌هایی مانند خواب‌هیپنوز، تخلیات هدایت شده و بسیاری از روشهای دیگر را در تئاتر درمانی می‌توان به كار برد. كارگردان با روشهای فوق می‌تواند شخص اول را در اجرای بخشی از تجربیات چه در زندگی و چه در دنیای‌رویا، خاطرات، هذیانها، ترس‌ها و تخیلات یاری دهد.
روشهاي مختلف تئاتر درماني
1- روش صحبت یكنفری :
این روش عبارت از صحبت یكنواخت و یكنفری بازیگر اصلی است كه با خود صحبت می كند.2- روش مطالعه رفتار جمعی بازیگران :
در این حال بازیگر اصلی با همراهی چند نفر وضع زندگی خود را به معرض نمایش می گذارد.3- پسیكودرام همراه با توهمات :
در این حال بازیگر اصلی هذیانها و توهمات خود را به صورت عمل درآؤرده و با واقعیات زندی مورد آزمایش قرار می دهد.
4- روش دو نفری :
این روش برای نفوذ در مشكلات و منازعات درونی بیمار بكار می رود. ممكن از بازیگری در برابر بازیگر بیمار و به عنوان این كه خود همان بازیگر بیمار است با وی نقشی را ایفاد ننماید و یا به عنوان شبهی برای ارزیابی مشكلات بیمار به او كمك كند.
5- روش چند گانه :
در این روش بازیگر اصلی در صحنه با چندین نفر كه رل شبیه او را بازی می نمایند ظاهر می شود. هر یك از شبیه ها قسمتی از شخصیت بازیگر اصلی را بازی می نمایند. شخصیت بازیگر در مراحل مختلف زندگی مطرح می گردد. و بازیگر ، خود ، قضاوتگر صحنه هائی از زندگی خود است.
6- روش آئینه مانند :
این روش در موردیكه بیمار قادر نباشد نقش خود را به صورت حرف یا عمل اجرا كند بكارمی رود . یك شخص در صحنة پسیكودرام قرار می گیرد و بیمار یا بیماران در قمست تماشاگران می نشینند. در اینحال شخص مذكور به عنوان بیمار وارد صحنه می شود و رفتار فرد بیمار را كه در بخش تماشاگران نشسته است به صحنه می آورد و مانند آئینه ای به هنرمند بیمار نشان می دهد كه مردم از حركات و رفتار و احساس او چه استنباط می كنند.
7- برون افكنی و پیش بینی در بارة آیندة بیمار
در این روش هنرمند بیمار نشان می دهد كه آینده خود را به چه شكل می نگرد و درباره آن چگونه فكر می كند وی زمان و مكان را در نظر گرفته و نیز اشخاصی را كه فكر می كند در موقعیتهای آینده با او همبستگی هایی خواهند داشت در نظر آورده و این موضوعات را به روی صحنه می آورد.
8- روش رویه :
در این حال بیمار عملاً رویاهای خود را به نمایش می گذارد . بازیگران شخصیتهای رویائی هنرمند بیمار را نشان می دهند.
9- روش پسیكودرام از راه روانكاوی :
در این روش ، یك فرضیه ، مثلاً عقیده اؤدیپ را می توان در روی صحنه به معرض نمایش گذاشت و باین ترتیب به موشكافی دربارة ، عقدة اودیپ در نزد بازیگر پرداخت و اعمال و عكس العملها و احساس بازیگر را بررسی كرد.
10- پسیكودرام در تعلیم و تربیت :
در این بخش پسیكودرام به عنوان یك روش تعلیم و تربیت بكار می رود. پرستاران ، مددكاران اجتماعی و روان پزشكان نقش بیمار را بازی می نمایند و مشكلات وی را نشان می دهند.
برخی از حیطه های کاربرد تئاتردرمانی به قرار زیرند:
1- مشاغل بهداشت روانی که در بیمارستان ها- درمانگاه، مراکز روزانه، مراکز مشاوره، برنامه درمان الکلی ها، معتادان به مواد مخدر در مراکز بازپروری و دیگر موارد برنامه موثر و کاربردی است.
2- روش تئاتردرمانی با کودکان و نوجوانان در یاری دادن آنها برای نشان دادن تعارضات عاطفی شان در زندگی روزمره روش های تئاتردرمانی موثر است این روش ها هم در محل هایی مانند خانه،درمانگاه مشاوره کودکان، مراکز درمانی، پرورشگاه هاف درمانگاه های گفتاردرمانی.... کاربرد دارد.
3- در تحصیلات ابتدایی و متوسطه نیز می توان از روشهای تئاتردرمانی استفاده می شود اما اگر شیوه آن گروهی نباشد بهتر است چون ممکن است با اجرای تئاتردرمانی مسائل شخصیتی فرد در مییان همسالان افشا شود و عواقبی در پچیی داشته باشد از این رو بهتر است از روش سوسیودرام استفاده شود.
4- آموزش حرفه ای
یكی از محدوده های جمعی كه می توان از تئاتر درمانی استفاده كرد آموزش مددكاری است . آموزگارها، پرستارها، مبلغین مذهبی ، پلیس ، دانشجویان پزشكی و سایر گروهها می توانند بجای آموزش خشك كلاس از طریق آموزش تجربی بوسیلة روشهای تئاتر درمانی بهره گیرند.
5- كاربرد تئاتر درمانی در صنعت :
تئاتر درمانی بندرت به تنهایی در موقعیتهای شغلی بكار گرفته می شود زیرا در این گونه موقعیتها معمولاً نوعی رقابتهای بین فردی و گاهی عدم اعتماد وجود دارد. كه افراد تمایلی به مطرح شدن آنها ندارند، لذا استفاده از روشهای محدود مانند اجرای نقش در روشهای اجرائی در مشاوره های روان شناسی صنعتی مفید است.
مهمتر از همه تقویت روابط انسانی ، در مفهوم وسیع تر از آنچه مابین افراد است ، می تواند در جوامع صنعتی و مجتمعهای پیچیده تولیدی بوسیلة اجرای روشهای تئاتر درمانی توسعه یابد.
6- كاربرد تئاتر درمانی در گروه درمانی از نوع گروه مواجه مستقیم :
تئاتر درمانی از دو جنبه در خدمت گروه مواجه مستقیم قرار می گیرد. اول این كه روشها در جهت نمود واضح مشكلات بین فردی عمل نماید. و جنبة دیگر كه مهمتر نیز می باشد، تاثیر این روشها در آماده سازی سریعتر اعضاء گروه به منظور دیدن نقاط كور شخصیتی شان و تشویق آنها در جهت مواجه با این مسائل است.
جایگاه تئاتردرمانی در ایران
تئاتردرمانی تلفیقی از هنر تئاتر و دانش روانشناسی است که در کشور ما به عنوان یک رشته نو و تا حدی لوکس به آن نگاه می‌کنند؛ ولی در کشورهای پیشرفته از اوایل قرن بیستم، به این رشته که بیشتر در حیطه علم روان‌کاوی و روانشناسی جای می‌گیرد، توجه خاصی می‌شود و شاید بتوان گفت یکی از شیوهای شناخت و درمان است. در واقع در ایران فقط یک‌سری کارهای داوطلبانه، توسط بعضی از متخصصین و علاقمندان به این رشته انجام شده است. مثلاً دکتر حق‌شناس در شیراز در این زمینه تجربیاتی داشت یا در بیمارستان امین‌آباد و بیمارستان روزبه، افرادی به طور داوطلبانه تئاتردرمانی کار می‌کنند. سال 70 هم در بهزیستی یک واحدی ایجاد شد به نام اتاق آینه که البته تا سال 72 بیشتر دوام نیاورد، به این دلیل که تئاتردرمانی یک مسأله تفننی محسوب می‌شد و نمی‌توانست پول‌ساز باشد
حکایت تئاتردرمانی در بیمارستان روانی سعادت‌آباد: این گروه 35 نفره
یکی از اولین مراکزی که از تئاتردرمانی برای کمک به بیماران اسکیزوفرن و اعصاب و روان استفاده کرد، بیمارستان روانی سعادت‌آباد است؛ بیمارستانی که بیماران آن جانبازان اعصاب و روان جنگ تحمیلی هستند. مجید امرایی کارشناس ارشد رشته تئاتر از دانشگاه و مسؤول گروه‌های تئاتردرمانی بیمارستان سعادت‌آباد، از سال 1380 سعی دارد با استفاده از تکنیک‌های تئاتردرمانی به بیماران اعصاب و روان این بیمارستان کمک کند تا آنها از لحاظ شرایط روحی و روانی و اجتماعی فعلی به شرایط بهتری برسند.
دلايل عدم استقبال تئاتر درماني در ايران
تئاتر درمانی در ایران مقوله ای چندان شناخته شده نیست بعضی آن را یکی از زیر شاخه های هنر نمایش می دانند و بعضی به لحاظ واژه «درمان»، آن را یکی از روش های صرف روانشناسی برای درمان بیماران روانی می شناسند و به همین دلیل آن را قابل استفاده برای عموم نمی دانند و تنها تصویری که از آن دارند، پدیده مرموزی مثل هیپنوتیزم در اتاق روانکاو است .از سوی دیگر، روانشناسان ما هم از این روش درمانی در کلینیک استفاده نمی کنند و تا به حال استقبالی از این روش در ایران به عمل نیامده است. این امر به چند عامل باز می گردد:
1– استفاده از افسانه ها و قصه ها فولکلوریک: دانش آموز را در نقش شخصیت های شناخته شده‌قصه قرار می دهیم و از او می خواهیم که در لحظات حساس قصه به جای آن ها تصمیم بگیرد و عمل کند. دست خلاقیت او باز است تا هر کاری که خود صلاح می داند انجام دهد، این کار او، موفق به برون ریزی احساسات واپس زده خود می شود و درعین حال قدرت تصمیم گیری و عمل را پیدا می کند. این یک شیوه جرأت آموزی است که کودک را برای موقعیتهای بعدی زندگی آماده می کند و درعین حال شیوه تفکر سازگارانه را به او می آموزد؛ این که وقتی با مشکل مواه می شود، چه باید بکند.
۲- یک قصه را تا نیمه برای دانش آموزان تعریف می کنیم و از آن ها می خواهیم که هر کدام بنا به تخیل خود قصه را با بازی نمایشی تمام کنند. تمام کردن قصه، محملی برای ابراز تخیل، احساسات و عواطف کودک است. طریقه ای که کودک قصه را تمام می کند، برداشت او از موقعیت و زندگی خود نشان می دهد.
۳- از کودکان می خواهیم که با یک شخصیت خیال یا شناخته شده حرف بزنند. این شخصیت در کنار آن ها حضور دارد و کودک می تواند هر چه بخواهد به او بگوید. بعد، از یکی دیگر از دانش آموزان می خواهیم که در نقش شخصیت خیالی به کودک جواب دهد. حتی معلم هم می تواند وارد این بازی شود . به این ترتیب کودک را درگیر یک دیالوگ می کنیم. به او فرصت می دهیم که خودش را باز گو کند. در عین حال، امکانی فراهم می آوریم که در فضایی راحت و بدون تشویش، او را هدایت کنیم.
دانلود پاورپوینت تئاتر درمانی و تاثیرات آن
نقش هنر در پيشگيري از اعتياد تئاتر درماني (سايكو درام )
30 تا 70 درصد پروژه | پاورپوینت | سمینار | طرح های کارآفرینی و توجیهی | پایان-نامه | پی دی اف مقاله ( کتاب ) | نقشه | پلان طراحی | های آماده به صورت رایگان میباشد ( word | pdf | docx | doc | )
